Firmamızca üretimi yapılan çift eksen güneş takipli konstrüksiyon sistemlerimizin tüm parçaları kendi tasarımımız olup, Gaziantep' teki tesislerimizde üretilmektedir. Sistemde kullanılan elektronik ve mekaniksel bütün parçalar kendi tesislerimizde yerli olarak üretilmektedir. Güneşi takip etmek ve sistemi çalıştırmak için kullandığımız yazılım da firmamaıza ait olup tamamen Türkçe' dir. Dolayısı ile firmamızın bir başka ülkedeki herhangi bir üreticiye bağımlılığı yoktur.  

     Sistem bir adet kurulabildiği gibi lisanslı ve lisansız Güneş Elektrik Santrallerinin büyüklüğüne göre çok sayıda imal edilerek kurulabilmektedir.

    Çift eksen güneş takipli altyapılar ile kurulan GES' lerin ilk yatırım maliyeti, sabit altyapılar ile kurulan GES' lerden % 30 daha fazla olmaktadır. Ancak Çift Eksen güneş takipli altyapılar ile kurulan GES' ler, sabit altyapılar ile kurulan GES' lerden %35-40 daha fazla elektrik üretmektedir. Aradaki bu elektrik üretim fazlalığı, ilk başta harcanan %30 fazla maliyeti karşılayıp amortisman süresini de 1 yıl kısaltmaktadır. Sistem kendini 1 yıl önce amorti ettiği gibi diğer yıllarda da %35-40 daha fazla üretmeye devam etmektedir.

    Aşağıdaki yazı; Gaziantep bölgesinde kurulabilecek muhtemel bir Güneş Elektrik Santralının Sabit, Tek Eksenve ve Çift Eksen Güneş Takipli Altyapı Sistemleri ile kurulması durumunda oluşabilecek ortalama ve özet giderleri ile gelirlerini ve amortisman sürelerini karşılaştırmaktadır. Yazı, GES konusunda yatırım yapacak girişimcilerimize bir fikir vermesi amacı ile sunulmuş olup bağlayıcılığı yoktur. 

SABİT SİSTEMLİ GÜNEŞ ENERJİ SANTRAL YATIRMLARI İLE GÜNEŞ TAKİP SİSTEMLİ GÜNEŞ ENERJİ SANTRAL YATIRIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

   Güneş enerjisi santral yatırımlarının çoğunda, panellerin yerleştirildiği alt yapı sistemlerinin sabit sistemler olarak planlandığı görülmektedir. Oysa aynı yatırımlarda sabit alt yapılı sistemler yerine güneşi tek eksende veya çift eksende takip eden alt yapı sistemlerin kullanılması, yatırımların karlılığını önemli ölçüde arttıracağı gibi kaynakların daha verimli kullanılmasını da sağlayacaktır.

     Sabit sistemli güneş santrallerinde, elektrik üretimi için kullanılan paneller güney yönüne doğru sabit bir açı ile yerleştirilmekte, gün içinde ve aylar itibarı ile güneş açılarında meydana gelen değişiklikleri takip edememektedir. Dolayısı ile basit olmakta ve az malzeme ve daha az emekle yapılabilmektedir. Bu da panellerin ortalama % 50-60 verimle çalışmasına ve dolayısı ile de santral gelirinin azalmasına neden olmaktadır. Güneşin gün içindeki ve yıl içindeki hareketlerini takip eden ve sürekli panelleri güneşe dik olacak şekilde konumlandıran güneş takipli altyapı sistemleri ise sabit altyapılı sistemlere nazaran daha fazla malzeme ve emek kullanılmasını gerektirdiğinden sabit altyapılı sisteme oranla yatırım maliyetinin % 15 ile % 30 arasında artmasına neden olmaktadır. Ancak ilk yatırım maliyetini arttıran bu sistemlerin, elektrik üretiminde % 25 ile % 35 arasında verim artışı sağladığı, çeşitli üniversitelerimizin konu ile ilgili olarak yaptığı araştırma sonuçlarında net olarak ortaya çıkmıştır.

     Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için, Gaziantep ilinde 1MWp gücünde bir güneş enerji santralının yatırım maliyeti incelenmiştir. Bu amaçla üç değişik maliyet hesaplanmış ve hesaplamalar aşağıdaki tablolarda özet olarak sunulmuştur.

    Tablo–1’ de 1MWp gücünde sabit sistem altyapılı güneş enerji santralının kurulumu için yapılması gerekli olan yatırım kalemleri ve tutarları görülmektedir. Tablo-2’ de ise aynı santralın tek eksende güneşi takip eden altyapı malzemeleri ile kurulumu için yapılması gereken yatırım kalemleri ve tutarları görülmektedir. Tablo-3’ te ise yine aynı güç ve özellikteki güneş enerji santralının çift eksen de güneşi takip edebilecek altyapı malzemeleri ile kurulması durumunda yapılması gereken yatırım kalemleri ile bu kalemlerin tutarları görülmektedir. Tablolar incelendiğinde, 1MWp gücünde güneş enerji santralının kurulması için gerekli yatırım kalemlerinin değişmediği, sadece panellerin monte edileceği altyapı sisteminin maliyetinin değiştiği görülmektedir. Ancak tablolarda yer alan örnek santralın yıllık elektrik üretim miktarları ve buna karşılık elde edilecek yıllık gelir durumları ile yatırımın geri dönüş süresi incelendiğinde, güneş takipli santral sistemlerinin ne kadar avantajlı olduğu görülecektir. Tablo-2 ve 3’ de yer alan Güneş takipli santral sistemlerinin ilk yatırım maliyetlerinin yüksek olmasına rağmen sabit sistemli santralden yaklaşık 1 yıl daha önce kendi maliyetini karşılamakta ve yıllık gelir tutarında önemli bir gelir artışı sağlamaktadır.

    Tablo-4’.te her üç sistemin ilk yatırım maliyeti arasındaki fark ve oranı görülmektedir. İkinci sütunda her üç tipteki santralın yaklaşık maliyeti, dördüncü sütunda ise sabit altyapılı santral maliyeti ile tek eksen ve çift eksen güneş takipli santral maliyetleri arasındaki fark görülmektedir. Beşinci sütunda ise tek eksen güneş takipli sistemin kurulum maliyetini % 15 oranında, çift eksen güneş takipli sistemin ise kurulum maliyetini % 30 oranında artırdığı görülmektedir.

     Tablo-5’ te örnek olarak ele alınan 1MWp gücündeki güneş enerji santralının sadece altyapısının değişmesi ile üretilecek elektrik enerjisi fazlalığı ve bunun sonucunda elde edilecek gelir artışının miktarları ve oranları görülmektedir. Kurulacak santralın ortalama 30 yıl kullanılacağı varsayılmış, bu süre içerisinde panellerin elektrik üretimindeki düşüş miktarı hesaplanmayarak, elektrik satış fiyatlarındaki artışların bu kaybı karşılayacağı varsayılmıştır. Sistemin yerli üretim olmasından dolayı elektrik satış fiyatının bu örnekte kullanılan 0,133 dolardan daha yüksek olacağı ve bunun da geliri daha da artıracağı muhakkaktır. Ancak bu örnekte hesaplanmayan işletme giderlerini bu fark gelirin fazlası ile karşılayacağı varsayılarak hesaplar sadeleştirilmeye çalışılmıştır. Tablo-5’ in yedinci sütunu incelendiğinde tek eksen güneş takipli santralin 30 yıllık gelirinin, sabit sistemli santralden yaklaşık 1.200.000 Euro daha fazla olduğu, çift eksen güneş takipli santralın 30 yıllık toplam gelirinin ise, yaklaşık 1.700.000,00 Euro daha fazla olacağı görülmektedir. Tablo-5’in sekizinci sütununda ise bu gelir farklılıkları oransal olarak görülmektedir. Sabit sistemli santrale kıyasla, 30 yıllık gelir toplamında tek eksen güneş takipli santral % 25 daha fazla gelir sağlarken, çift eksen güneş takipli santral % 33 daha fazla bir gelir artışı sağlamaktadır.

     Güneş takipli santral kurulumu için gereken alanın, sabit sistemli santral kurulumu için gereken alandan yaklaşık bir kat fazla olması dezavantaj gibi gözükmektedir. Ancak sabit sistemli bir santralde % 33’ lük bir üretim artışı için konulması gereken ek güneş paneli alanı hesaplandığında, gerekli alanın hatırı sayılır derece artacağı, ilk yatırım maliyetinin ise ilave panel, altyapı ve diğer malzeme ve işçilik ücretlerinden dolayı çok daha fazla artacağı görülecektir.

     Özellikle hafriyat işlemlerinin zor ve pahalı olduğu eğimli arazilere çift eksen güneş takipli santral planlamasının yapılması, arazi tesviye işlemlerini büyük oranda ortadan kaldıracak ve maliyetleri düşürecektir. Santral kurulacak arazinin çok fazla ışık istemeyen tarımsal üretimde kullanılması durumunda ise mutlaka çift eksen güneş takipli sistem planlanmalıdır. Ayrıca tek eksen veya çift eksen takip sistemli santrallerde aşırı rüzgar, aşırı sıcaklık koruması olduğundan, santral daha uzun ömürlü olabilmektedir.

Mehmet DEMİRELLER

PAYLŞIM ENERJİ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

Şehitkamil/GAZİANTEP